Bewusteloos geweest na zuurstofgebrek? Vliegen verboden!
Geplaatst: 13 nov 2018, 08:00
Naar aanleiding van een recent incident, stelde ik een vraag aan de medische commissie van de KNVvL over de gevolgen van bewusteloos raken door zuurstofgebrek tijdens bijvoorbeeld het vliegen op grote hoogte. Dit blijkt meer consequenties te hebben dan menigeen in eerste instantie zou denken. Zie hier het antwoord van de CMZ:
Zie ook: viewtopic.php?f=15&t=1685Geachte heer Ritsma,
Uw vraag luidt: “Als men langere of kortere tijd buiten bewustzijn is geweest door zuurstofgebrek, bijvoorbeeld door vliegen op grote hoogte, heeft dit dan gevolg voor de geldigheid van het vliegmedisch certificaat. Mag men zodra men zich weer goed voelt direct gaan vliegen of is er nader onderzoek nodig?”
Het antwoord op het eerste deel van uw vraag: Ja. Indien men buiten bewustzijn is geweest, door welke oorzaak dan ook, al of niet tijdens het vliegen dan is het medical vanaf dat moment niet meer geldig en moet de vlieger contact opnemen met zijn of haar keuringsarts. Die beslist wat er verder moet gebeuren.
Het tweede deel van uw vraag is dan ook meteen duidelijk. Neen men mag niet meer gaan vliegen en nader onderzoek is noodzakelijk.
Voor de duidelijkheid nog het volgende:
Tijdens het vliegen verbruikt een vlieger ongeveer 300 - 500 ml zuurstof per minuut. Daarvan gebruiken de hersenen ongeveer 30%!
In tegenstelling tot bv spieren hebben de hersencellen altijd zuurstof nodig voor hun energieverbruik. De spieren kunnen wel, zij het beperkt, energie verbruiken zonder zuurstof. Deze energie wordt verkregen door suikers om te zetten in melkzuur zonder dat er zuurstof aan te pas komt. In een later stadium wordt melkzuur met behulp van zuurstof omgezet in water en CO2 (koolzuur).
De hersenen kennen dit systeem niet..
Bij een circulatiestilstand zal men dan ook het bewustzijn verliezen na 10 seconden. Alle aanwezige zuurstof in de hersenen is dan verbruikt. Duurt de circulatiestilstand langer dan 20 sec dan treedt onomkeerbare hersenbeschadiging op.
Kortom bewustzijnsverlies is het gevolg van zuurstof tekort in de hersenen.
Maar dit zuurstof tekort kan veroorzaakt worden door verschillende factoren of door een combinatie van factoren. Bij voorbeeld: Zuurstof hoeveelheid in de inademingslucht, zuurstof transport van de longblaasjes naar het bloed, circulatie (aanvoer van bloed naar de hersenen), weerstand in de bloedvaten van de hersenen (denk aan hyperventilatie). Zelfs caissonziekte kan de oorzaak zijn. Ook verhoogde druk in de hersenen door een tumor of door een hersenschudding vermindert de toevoer van zuurstofrijk bloed.
Een vlieger die “out” gaat op grote hoogte krijgt op de eerste plaats onze gelukwensen dat hij het event heeft overleefd. Daarna, indien blijkt dat hij zonder extra zuurstof op grote hoogte heeft gevlogen, zouden wij onmiddellijk zijn vliegbrevet willen innemen omdat hij onverantwoord vlieggedrag heeft vertoond.
Wij hopen dat uw vraag hiermee voldoende is beantwoord.
Met vriendelijke groet
Paul Michel de Grood