Zweefvliegen; records in Zuid-Afrika, Rodeo en crosswind

Gisteren,de twaalfde december 'smorgens een staalblauwe lucht. Snel op internet naar het weer gekeken en alle hoop vervloog. De kaartjes gaven maximaal 2 meter stijgen en wat nog het ergste was, max 1200m basis. We hadden zelfs geen zin om naar het vliegveld te rijden dus behalve het forum van zweefvliegenonline modereren, waar iedereen elkaar weer gezellig in de haren vloog, en het ophalen van een goede zeem, verder niets bijzonders gedaan. 'savonds bij het eten troffen we Hans en lodewijk die het zelfde terras hadden uitgezocht. Niet zo vreselijk toevallig want er zijn er hier maar twee. Een beetje mistroostig vertelden zij een verhaal over gebrekkige thermiek en erg lage basis. Ze hadden ongeveer 400 km gekrabbeld. De voorspelling voor vandaag was ook niet veel bijzonders, Maar zoals vaak voor komt, veranderde dat.

Vliegkoorts, crosswind en lenticularis

Een beetje slaperig zette ik vanmorgen de computer aan om de meteo-site te bekijken. Dit werd een aangename verrassing! Rond Gariepdam werd tussen de 4 en 5,5 m/sec stijgen verwacht. Het onweersplaatje zag er ook gunstig uit. De meteo voorzag west van Gariepdam een 40% kans op onweer, maar oost bleef alles schoon. Het enige negatieve aan de voorspelling was de bovenwind. Op 10.000 ft (2000m boven Gariep vliegveld, zou 60 kmh staan.....Het uitzetten van de task was minder makkelijk dan het leek, want een echt lange recorvlucht op snelheid zat er niet in. Meer dan honderd kilometer naar het oosten gaat niet, want daar beginnen allerlei luchtruimrestricties. West was dus onweer voorspeld. Een onweersbui op track kan aardig je dag verpesten want omvliegen is natuurlijk dodelijk voor de snelheid. Wederom kwam als beste mogelijkheid die 200 retour boven drijven die net past aan de oostkant. Voor de zekerheid maakte ik ook nog een declaratie voor een 600 km FAI driehoek. Je weet maar nooit, zodra je op het veld bent kan het er best nog beter uitzien dan voorspeld. Voor mijn doen een beetje vroeger dan gewoonlijk, kwam ik op het vliegveld aan, waar het reeds een drukte was van belang. De eerste goede dag sinds twintig dagen doet het bloed sneller stromen en de bedrijvigheid enorm toenemen. Om halfelf was de meute al richting de baan vertrokken en stond netjes aan de zijkant in het gras opgelijnd. Voor mij een beetje onverwacht, stond er erg veel wind op het veld. Meer dan 10m/sec en er zaten gemene uitschietters in. Natuurlijk draait een beetje zweefvlieger daar zijn hand niet voor om, Maar er was meer. De wind stond uit richting 060, dwars op de baan dus. En zelfs daar was wel overheen te komen geweest, als er naast baan 33 niet een flinke hoge heuvelrug ligt. Onder die omstandigheden moet je rekening houden met rotor achtige verschijnselen tot aan de grond toe. Niemend van de aanwezigen waagde het onder deze omstandigheden te starten. Hans en Lodewijk lieten de UFO zelfs in de hangaar staan. Mijn vliegtuig was klaar voor de vlucht en ik liet het netjes aan de touwen staan. Een tweehonderd km kan desnoods nog om 3 uur 'smiddags gevlogen worden, dus er was geen haast. Er ontvouwde zich een waar spectakel van lenticulariswolken boven het veld, die in slechts enkele minuten weer verdwenen en even snel, op andere locaties, weer opbouwden.

Turbulentie en onweer

Tegen 12 uur begon de strak blauwe lucht, afgezien van de orografische tafrelen, wat beweging te vertonen. De eerste held, in een Nimbus 3T, liet zich opslepen en iedereen stoof van het terras om, om de hoek, de hele start te kunnen zien. Het zag er prima uit en de vlieger meldde na ontkoppelen 4m/sec stijgen. Veel hielp het niet, want de rest durfde het niet aan en er sleepten zelfs vliegers hun kist terug naar de parkeerplaats. Lodewijk liet weten het voor gezien te houden en zo werd het steeds rustiger op het vliegveld. Rond één uur stonden er echter fraaie cumuls aan de lucht en de wind stond nu onder 45 graden op de baan, dus ik besloot te starten. Het eerste stukje van de start ben je al blij dat je het motorvliegtuig kan blijven zien, maar naarmate we hoger kwamen werd het rustiger. Het werd echter een erg lange sleep. Er zat veel dalen en uiteindelijk heb ik maar losgetrokken op 400 meter. Stijgen zat er gelukkig ook en het ging vrij vlot met 4 m/sec naar 2000 meter. Daarna, richting startlijn, kon ik zonder veel moeite naar de basis komen op 2500m, maar er ontwikkelden zich rond om mij heen vele kleine buitjes. Om wat extra hoogte te winnen was ik de startlijn voorbij gevlogen. Dat moest wel omdat er grote thermiekloze gaten ontstonden en de buitjes fikse buien werden en voor uitgebreide afscherming zorgden. Toch eens een hartig woordje met de meteo spreken, want dat was niet voorspeld. In het stijgen van een zich ontwikkelende bui kon ik, terwijl het steeds donkerder werd, al klimmend terugvliegen naar de startlijn, omdraaien en starten. Altijd leuk als je dan dat stukje stijgen nog even na de start mee kan pakken. Het was onvoorstelbaar zo snel als de buien zich ontwikkelden. Van het stijgen van 3 minuten geleden was slechts 5 meter dalen over en het begon te stromen van de regen. Van 2500 meter ging het in één steek naar 800 meter. Stikke donker intussen en met een beetje geluk nog net 1.5 m/sec stijgen te vinden. Op track was alles dood, donker en het regende nu overal. Ook begon het nu ook stevig te bliksemen en de weg terug naar het vliegveld zag er nauwelijks vliegbaar uit. Wat doe je in zo'n geval? Ik brak de vlucht af en vloog door de stromende regen terug naar het vliegveld. Op dat moment riep de PJ me op omdat hij niet rechtstreek met het veld kon praten daar hij te ver weg zat. Ik begreep dat hij niet meer terug kon komen en probeerde naar een ander veld te geraken. De naam kon ik niet verstaan. Terug naar baan 33 waarvan ik gestart was voor een landing die een belevenis op zich zelf was. Op final met een snelheid van 150 kmh en een opstuurhoek, van wege de crosswind, van zo'n 40 graden ging het tekeer als een rodeo. Snelheid varieerde soms 40 kmh. Maar goed, een crosswind landing moet je kunnen maken en zo werd het alles bij elkaar toch een nette landing. De helpers van het vliegveld stonden op de intersectie te wachten en grepen de vleugels voordat de kist tot stilstand kwam. Voordat ik uit kon stappen hadden ze de kist al naat de parkeerplek geduwd en professorisch vast gebonden. Het regende niet hard, maar de druppels waren dusdanig groot dat je de illusie kreeg door een emmer water te zijn getroffen als het toevallig raak was. We zijn zonder verdere omhaal naar het terras gereden voor twee heerlijke biertjes en hebben de kist later gedroogd en van zijn hoezen voorzien. In mijn afwezigheid bleek het veld weer getroffen te zijn door een zandstorm en de rest van de middag wisselden dag en nacht zich voortdurend af ten gevolge van de voorbij trekkende heftige onweersbuien. Van PJ hebben we niets meer vernomen. Hopelijk heeft hij een vliegveld gevonden. De bijzonderheden horen we morgen wel.

12 en 13 december 2011